نکات مهم بهینه سازی شرایط پرورش کاهو گلخانه ای

اگر کشاورزان کاهوی گلخانه ‌ای را با شرایط استانداردی کشت کنند، می‌ توانند از نظر اقتصادی محصولی با کیفیت و به صرفه داشته باشند. کاهو یکی از انواع سبزیجات گلخانه ای برگ ‌دار محسوب می ‌شود که برای خرید آن در بازار تقاضای زیادی وجود دارد.

سازه ‌های گلخانه‌ ای از بهترین و مناسب ‌ترین اماکن برای پرورش سبزیجات و میوه ‌های گلخانه ‌ای محسوب می‌ شوند. مدرن ‌ترین فناوری ‌ها به یاری کشت گلخانه ‌ای آمده اند تا پرورش دهندگان گیاهان بتوانند به خوبی برای پرورش کاهو ‌اقدام کنند.

با طراحی و احداث گلخانه برای پرورش کاهوی گلخانه ‌ای می‌ توانید فضایی مناسب برای رشد سبزیجات نیز ایجاد کنید. تصمیم ما بر این است که در این مطالب در مورد همین موضوعات بحث کنیم. اگر قصد دارید یک گلخانه پیاده سازی کنید یا دوست دارید جزو آن دسته از افرادی باشید که در این حوزه سرمایه‌ گذاری می‌ کنند، باید نکات زیر را سرلوحه زندگی خود قرار دهید. شما می ‌توانید کاهوی مرغوب را در گلخانه به بهترین شکل کشت کنید اما به شرطی که همه موارد زیر را رعایت کنید.

نکات مهم در پرورش کاهو گلخانه‌ای و بهینه سازی شرایط رشد

نکته اول: بررسی و ارزیابی نیازهای آبی کاهو

شما باید بتوانید نیاز کاهو به آب را تامین کنید، حالا شما چه بخواهید پرورش کاهو در گلخانه را به روش هیدروپونیک یا به روش کاشت گیاه در خاک کشت کنید. در شرایط کشت هیدروپونیک گیاه از طریق بستر آب رشد کرده و مواد مغذی را از این طریق جذب می ‌کند به همین خاطر شما باید منبع آب مورد استفاده شده برای کاهوها را مورد بررسی قرار داده و آن ها را تجزیه و تحلیل کنید تا با مواد مغذی آن آب بتوانید آشنا شوید.

شما می ‌توانید برای پرورش کاهو در کشت هیدروپونیک، آب مورد استفاده را به صورت دوره ‌ای در یک سال، مورد آزمایش قرار دهید.

شاید شما برای پرورش کاهو در گلخانه هیدروپونیک مجبور شوید از یک منبع پیش تصویه آب استفاده کنید. شما می ‌توانید از این طریق از کیفیت آب برای رشد و آبیاری کاهوها اطمینان حاصل کنید. برای خرید تجهیزات آبیاری، شما می ‌توانید از متخصصان این صنعت راهنمایی بگیرید و سپس با مشورت و راهنمایی آن ها به خرید اقدام کنید. بهترین راهکار برای نیاز گلخانه شما، سیستم‌ های آبیاری در کشت هیدروپونیک است.

 در دو سیستم NFT و Deep Water ، آب همیشه جریان دارد.  آبیاری کاهو گلخانه از طریق بستر آب جریان پیدا می کند. اصول اولیه جریان آب برای انواع سیستم ها یکسان بوده ولی جریان آب برای آن ‌ها متفاوت است. هنگامی که آب به مخزن اصلی مجددا بر می‌ گردد باید آب از نظر سطح مواد در داخل آب و میزان کود مورد بررسی قرار گیرد. بیشتر سیستم ‌های آبیاری کشت هیدروپونیک مجهز به فیلترهای قوی هستند تا به تصفیه ذرات درشت کمک کنند.

برای پرورش کاهوی گلخانه ‌ای در شرایط هیدروپونیک لازم است که نسبت به تنظیم دمای محیط گلخانه اقدام کنید. این شرایط برای روزهای گرم تابستان از اهمیت بالایی برخوردار است. با کنترل دما، شما مانع از وارد شدن استرس به گیاهان می شوید. در این شرایط شما باید سطح اکسیژن را برای پرورش کاهوی گلخانه‌ ای اندازه بگیرید. سیستم آبیاری کشت هیدروپونیک، راهکارهایی مناسب برای تامین نیاز آبی در این نوع کشت گلخانه ‌ای ارائه می دهد.

نکته دوم: بررسی نور گلخانه و سطح دسترسی به نور

شما باید برای پرورش کاهو گلخانه ‌ای  سطح نور و مدت زمان دسترسی به نور در محیط گلخانه را مورد بررسی قرار دهید. نور، یکی از عواملی است که می تواند در زمان و کیفیت رشد محصولات برگ سبز تاثیر زیادی داشته باشد.

تحقیقات زیادی  در رابطه با اینکه نور چه تاثیری در رشد گیاه، زمان و کیفیت گیاه دارد، صورت گرفت. شما می توانید در طول روز به سبزیجات برگ سبز نور بیشتری اضافه کنید تا تا زمان رشد آن ‌ها تا ۲۰ درصد کاهش پیدا کند. به این صورت که محصولات شما در مدت زمان کمتری به بار نشسته و محصولات بیشتری را در طول سال برای شما تولید می کنند.

برای کاهوهای گلخانه ای باید در طول روز بیشترین نور بتابد. تولید کنندگان و پرورش دهندگان کاهو با توجه به شدت سطح نور می ‌توانند میزان نور را دستکاری کرده و آن را ۱۶ تا ۲۴ ساعت در شبانه روز زیاد کنند. در مقابل، در گلخانه ‌های  دیگر نور را بین ۱۷ تا ۱۸ ساعت تنظیم کرده ‌اند.

گیاهان سبز برگ به نور زیادی نیاز دارند، اما شما باید برای فصل تابستان و گرمای شدید نسبت به نصب سایبان روی گلخانه اقدام کنید، تا بدین طریق بتوانید دمای گلخانه را کنترل نمایید. در نتیجه مانع افزایش دمای گلخانه خواهید داشت. نوک برگ سبز کاهوها با تابش شدید نور خورشید می ‌سوزند.

با افزودن عنصر مغذی کلسیم به کود، شما می‌ توانید رشد کاهوهای گلخانه ‌ای خود را تضمین کنید. پرورش دهندگان گیاهان باید فن خنک کننده داخل گلخانه را در طول شبانه روز روشن نگه دارند تا هوا بتواند به صورت عمودی در گلخانه جریان داشته باشد. در این قسمت قصد داریم تا شما را با بهترین سیستم‌ های گلخانه ‌ای آشنا سازیم که کار اصلی آن ها تنظیم نور داخل گلخانه است. این تجهیزات به چراغ ‌های HPS و LED معروف هستند.

هر دو از سیستم نوری یا روشنایی محسوب می‌ شوند. این دو سیستم باعث صرفه‌ جویی در مصرف برق می ‌شود ولی می‌توان گفت سیستم‌ های  HPS نسبت  LED پر هزینه تر است. افرادی که آینده نگر هستند انتخابشان لامپ های LED است؛ چرا که تحقیقات به عمل آمده درباره تاثیرات لامپ LED در محیط گلخانه  نشان دهنده این است که در چند سال آینده، فناوری ها بسیار تعجب بر انگیز خواهد بود.

زمانی که قصد دارید برای تامین نور داخل گلخانه لامپ LED را تهیه کنید، ابتدا باید از کیفیت محصول اطمینان حاصل نمایید. لامپ LED مخصوص گلخانه نباید روی رشد و پرورش کاهو گلخانه ‌ای تاثیر منفی داشته باشد.

فاصله نور به طور استاندارد برای پرورش سبزیجات برگ دار باید حدود  ۶۰ تا ۸۰ متر مربع باشد. البته بر سر این ارقام و اعداد اختلاف نظراتی نیز وجود دارد. اما لامپ های HPS می تواند انتخاب مناسبی برای گلخانه باشد. برای ایجاد گرمای مفید در زمستان برای گلخانه می‌ توانید از این نوع لامپ‌ ها استفاده کنید.

برای مناطقی که در جنوب کشور قرار دارند، نصب لامپ LED بهترین گزینه برای این مناطق است؛ چرا که برق کمتری را مصرف کرده و نیزگرمای زیادی تولید نمی‌ کند؛ به همین دلیل محیط گلخانه خنک باقی می ماند.

از تحقیقات به عمل آمده می ‌توانیم نتیجه بگیریم که ۵ یا ۶ روز قبل از برداشت کاهوگلخانه یا سبزیجات برگ دار، اگر نور آبی یا قرمز به این گیاهان بدهیم گیاهان قوی ‌تر می‌ شوند. در رابطه با تاثیر نور و بهترین و مناسب‌ ترین راهکارهای رشد گیاه و همچنین مدت زمان روشنایی برای این گیاه، تحقیقات زیادی صورت گرفته است. شما برای انتخاب تجهیزات روشنایی و گرمایشی به مشورت با افراد خبره و متخصص در این حوزه نیاز دارید.

نکته سوم: خنک نگه داشتن گلخانه

سومین نکته در پرورش کاهو مربوط به دمای گلخانه است، به این صورت که برای پرورش کاهوی گلخانه باید شما دمای هوای داخل گلخانه را خنک نگه دارید. شما برای خنک نگه داشتن گلخانه به تجهیزاتی نظیر تجهیزات گرمایشی و سرمایشی احتیاج دارید.

از پدهای خنک کننده که روی دریچه‌ها تعبیه شده هستند، می ‌توانید برای خنک نگه داشتن دمای داخل محیط گلخانه استفاده کنید. این پدها در فصل تابستان نقش خود را بیشتر به رخ می ‌کشند. پرده‌ ها راه عبور هوا به داخل محیط گلخانه را مهیا می‌ کنند و زمانی که فن نسبت به بیرون کشیدن هوا از دریچه اقدام می‌ کند، هوا خنک می‌ شود؛ بدین صورت هوای خنک در اختیار گیاهان قرار می گیرد. سبزیجات برگدار گلخانه ‌ای از شرایط آب و هوای خنک، بیشتر برخوردار هستند.

اگر شما قصد دارید که کاهوی گلخانه ‌ای خود را در یک منطقه گرمسیر کشت کنید، شما باید ابتدا نسبت به خرید و تهیه سیستم ‌های سرمایشی برنامه ‌ریزی کرده باشید. یکی از راهکارهایی که شما می ‌توانید با استفاده از آن دمای داخل گلخانه را کاهش دهید، این است که شما از سیستم ‌های مه‌ پاش با فشار بالا استفاده کنید.

اما یکی از راهکارهایی که خیلی آسان است و شما می ‌توانید بدون اینکه هزینه زیادی به خود وارد کنید آن را عملی کنید، کشیدن یک سایبان در اطراف و سقف گلخانه است.

نکته چهارم: توجه به گرمایش گلخانه

قبول داریم که در مطالب بالا به این نکته اشاره کردیم که برای پرورش کاهوی گلخانه باید دمای محیط گلخانه‌ای خنک باشد ولی به این نکته توجه داشته باشید که نباید دمای هوای داخل گلخانه بیش از حد، خنک باشد؛ زیرا این مسئله می‌ تواند برای شما مشکلاتی را به وجود آورد.

ما انواع مختلفی از تجهیزات گرمایشی برای پرورش سبزیجات برگ سبز داریم. شما باید توجه کنید که سازه شما در چه شرایط اقلیمی ساخته شده است تا بتوانید نوع سیستم گرمایشی خود را انتخاب کنید.

برای گرم کردن داخل گلخانه بهتر است از تجهیزات گرمایشی مثل بخاری استفاده کنید. ممکن است شما برای نصب بخار یا بویلر هیتر گلخانه یا سیستم ‌های گرمایشی مجبور شوید در گلخانه، آن ها را از کف نصب کنید و برعکس آن هم ممکن است اتفاق بیفتد. به این صورت که شما مجبور شوید لوله ‌های انتقال گرما را در بالا نزدیک سقف گلخانه نصب کنید. شما باید قبل از نصب سازه‌ ها به شرایط گلخانه و شرایط رشد گیاهان توجه کنید، چرا که سازه‌ ها انواع متفاوتی دارند.

یکی از راهکارهایی که می‌ توانید برای پیشگیری از افزایش دما در داخل گلخانه از آن استفاده کنید و دمای گلخانه را تحت کنترل خود قرار دهید، این است که حوضچه ‌های آب یا استخرهای بزرگی در گلخانه‌ احداث کنید. شما با این روش می ‌توانید دمای گلخانه خود را در حد متعادل نگه دارید. این موضوع می ‌تواند کمک کند تا سیستم‌ های گرمایشی عملکرد خوبی داشته باشند.

انتخاب تجهیزات گرمایشی گلخانه، سیستم آبیاری گلخانه و تجهیزات سرمایشی گلخانه برای پرورش کاهو گلخانه ‌ای به روش کشت هیدروپونیک، از اهمیت زیادی برخوردار است. برای گرم کردن محیط گلخانه ‌ای، سیستم گرمایشی باید به صورت چرخی کار کند؛ چرا که کشت هیدروپونیک کاهو در گلخانه بر اساس بستر آب صورت می ‌پذیرد. با توجه به نکاتی که گفته شد توصیه می‌ شود که برای پرورش محصولات بهتر و بهینه ‌سازی رشد و برداشت کاهوی گلخانه ‌ای از متخصصان حرفه‌ ای و مجرب راهنمایی گرفته تا محصولات شما در شرایط بهتری رشد کنند.

سوالات متداول درباره “بهینه سازی شرایط رشد و پرورش کاهو گلخانه‌ای”

1. گلخانه کاهو باید از چه شرایطی برخوردار باشد؟

چون کاهو جزو آن دسته از سبزیجاتی است که دارای برگ سبز هستند، بنابراین باید محیط پرورش این دسته از گیاهان نیز به نسبت خنک باشد. تنظیم دمای داخل گلخانه در اینجا از اهمیت بالایی برخوردار است.

• از چه راهکارهایی برای خنک کردن گلخانه استفاده می‌ کنند؟

فرقی نمی کند که کاهو خود را با روش هیدروپونیک کاشته باشید یا با خاک، چون در هر دو روش برای خنک کردن گلخانه، سایبان نصب می کنند و یا از ‌پدهای خنک کننده یا فن خنک کننده استفاده می کنند.

• برای گلخانه کاهو مناسب ترین سیستم روشنایی کدام است؟

به جرات می توان گفت که یکی از مناسب ترین سیستم روشنایی، لامپ ‌های LED و HPS است. دلیل انتخاب لامپ های LED این است که در مصرف برق صرفه جویی کرده و گرمای ناچیزی تولید می ‌کند.  لامپ های HPS  از آن جهت انتخاب می شود که تولید گرمای آن زیاد است، به همین دلیل برای رشد سبزیجات برگ سبز، این سیستم می تواند انتخاب به جایی باشد.

• برای گلخانه کاهو مناسب ‌ترین سیستم سرمایشی کدام است؟

سیستم گرمایش از کف، دیگ بخار، بخاری ها، لوله های انتقال آب گرم، هیتر گلخانه مناسب ‌ترین سیستم سرمایشی هستند.

• مواد مغذی در کشت هیدروپونیک کاهو چگونه به گیاه می رسد؟

مواد مغذی به آب اضافه می‌ شود. آب برای انتقال به مخزن دیگر، به صورت چرخه ای عمل می کند. برای اینکه مخزن بتواند ذرات را جذب کند.