نحوه کشت ریحان در گلخانه

کشت ریحان در گلخانه: در این مقاله به ریحان به عنوان یکی از محصولات پردرآمد پرداخته شده است. شما به عنوان یک گلخانه دار می توانید درآمد خوبی از کشت و پرورش ریحان کسب کنید.

این سبزی طرفداران زیادی برای پرورش گلخانه ای دارد. و از سبزی هایی است که تمایل برای کشت و پرورش آن در گلخانه بالا است. زیرا علاوه بر اینکه از ریحان به عنوان سبزی خوردن بر سفره های مردم استفاده می شود؛ فرآورده های زیادی از این سبزی می توان تهیه کرد. در این مقاله می خواهیم پیرامون شرایط مطلوب یک گلخانه برای کشت ریحان توضیحاتی ارائه کنیم.

اگر شما یکی از گلخانه دارانی هستید که تصمیم به پرورش ریحان گلخانه ای دارید. یا اینکه از قبل در گلخانه خود ریحان کشت می کردید؛ حتما تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

مقدمه

نام علمی گیاه ریحان (Ocimum basilicum) است. این گیاهی علفی از دسته نعناعیان می باشد و یکی از گیاهان بومی کشور هندوستان می باشد.

 شرایط محیطی مطلوب

سبزی ریحان، گیاهی ترد و یکساله است که به راحتی در گلخانه رشد و پرورش می یابد. ریحان به سرما و گرما خیلی حساس است. نوع گلخانه ای این گیاه، جهت حداکثر رشد و داشتن بیشترین کیفیت به هوای گرم، آفتاب کامل و خاک با زه کشی مناسب احتیاج دارد. ریحان خاک شنی سبک تا سیلتی لومی با PH=6.4 است. هدایت الکتریکی 2 تا 3 میلی موز بر سانتی مترمناسب این گیاه است. در دمای بین 20 تا 30 درجه سانتی گراد حداکثر مقدار جوانه زنی این گیاه صورت می گیرد.

ازدیاد و تکثیر ریحان گلخانه ای

روش تکثیر گیاه ریحان با روش کشت مستقیم بذر یا نشاکاری است. 4 تا 6 هفته بعد از کشت بذر، انتقال نشا انجام می شود.   درست قبل از کاشت ، زمین مورد نظر را به خوبی مسطح می نمایند. و پس از بذرپاشی، روی آن را با لایه نازکی از ماسه می پوشانند. اگر واحد هکتار را در نظر بگیریم، مقدار بذر مصرفی، حدود 80 تا 100 کیلوگرم است.

داشت

ریحان گیاهی است که برای رشد، به آب کافی احتیاج دارد. از زمان جوانه زنی بذر، حدودا 500 میلی لیتر آب مورد نیاز است. مقدار احتیاج این گیاه به پتاسیم، بالاست؛ و این عنصر معدنی نقش مهمی در افزایش عملکرد پیکر رویشی و اسانس گیاه ایفا می کند.

بررسی ها نشان می دهد این گیاه برای تولید هر تن پیکره رویشی ۱۸ کیلوگرم نیتروژن، ۸ کیلو گرم فسفر و ۱۵ کیلوگرم پتاسیم از زمین جذب می کند. بنابراین برای کشت این گیاه، باید قبل از کشت مقدار 30 تا 40 کیلوگرم در هکتار پتاسیم، 55 تا 70 کیلوگرم در هکتار به صورت اکسید فسفر و 60 تا 80 کیلوگرم پتاسیم در هکتار به صورت اکسید پتاسیم به عنوان کود پایه به خاک اضافه نمود.

البته نکته مهم دیگری که در کشت این گیاه باید مدنظر قرار داد، علفهای هرز هستند. از بین بردن علفهای هرز، افزایش کمیت و کیفیت محصول را در بردارد.

آفات و بیماری های کشت ریحان در گلخانه

مهم ترین علف هرزی که در کشت ریحان می توان به آن اشاره کرد، گیاه گیاه انگلی سس است. باید تا جایی که امکان دارد این گیاه آلوده را جمع آوری و سوزاند. سوسک ژاپنی، حلزون و سفید بالک مهم ترین آفات و حشرات گلخانه های کشت ریحان هستند.

برای از بین بردن این حشرات موذی، می توان از سموم آلی مانند روتنون، پیرترین و چریش مصرف نمود. همچنین می توان از حشره کش بیولوژیکی، خاک پوشش های انعکاسی، حشرات مفید، صابون های حشره کش و تله ها نیز برای دفع و نابودی آفات بهره برد.

یکی از مهم‌ترین بیماری‌های ریحان، بیماری پژمردگی فوزاریومی است. لکه های قهوه ای روی ساقه و بدشکل شدن بافت داخلی برگ، نشان دهنده علائم اولیه این بیمار است. توصیه می شود گلخانه دارها برای اینکه خسارت بیماری را کاهش دهند، می توانند بذر ریحان را ابتدا به مدت ۴ ساعت در آب سرد و سپس به مدت ۲۰ دقیقه در آب گرم ۶۸ درجه سانتیگراد قرار دهند.

قرار دادن بذر در آب گرم باعث کاهش قوه نامیه بذر می شود. البته باعث ایجاد یک لایه چسبنده روی بذر می‌شود. که این لایه چسبنده، کشت ریحان گلخانه ای را با دست مشکل می سازد. 

اما کپک خاکستری بیماری قارچی دیگری است که در گلخانه های کشت ریحان گسترش می یابد. این بیماری در اثر گردش ضعیف هوا، رطوبت زیاد و دمای نسبتا پایین هوا گسترش می یابد. ازبیماری های دیگری که در اثر گردش ضعیف هوا و رطوبت بالای هوا گسترش می‌یابند، پوسیدگی ریشه و مرگ گیاهچه را می توان نام برد.

جهت کاهش گسترش بیماری در گلخانه می توان خاک ضدعفونی شده استفاده کرد. آبیاری بیش از حد و رطوبت زیاد از حد باعث گسترش بیماری دیگری به نام لکه برگی می شود. این بیماری، باعث ایجاد لکه ها یا زخم های تیره روی برگ این گیاه معطر می شود.

جلوگیری از آفات خسارت ریحان گلخانه ای

با رعایت نکات زیر می توان خسارات ناشی از آفات و بیماری در گلخانه ها را تا حد زیادی کاهش داد:

• استفاده از بذرهای با کیفیت بالا و عاری از آلودگی با فوزاریوم
• کشت بذر در خاک های ضدعفونی شده
• پرهیز از کشت ریحان در یک خاک برای دو کشت متوالی
• از بین بردن گیاهان آلوده
• جلوگیری از آبیاری بیش از حد
• ایجاد تهویه کافی بین گیاهان با رعایت فاصله بین گیاهان
• استفاده از مواد آلی در خاک

برداشت و انبار مانی

دوره رشد این گیاه کوتاه است و زمان کاشت تا برداشت این گیاه در گلخانه حدود ۴۵ روز طول میکشد. زمان برداشت محصول وقتی است که ریحان، دارای ۶ تا ۸ برگ حقیقی داشته باشد. البته برداشت محصول به گونه ای صورت می‌گیرد که دو تا چهار برگ روی گیاه باقی بماند. نکته ای که لازم است به آن توجه کنید، آنست که اگر  در برگ های برداشت شده، گل وجود داشته باشد کیفیت محصول کاهش می یابد.

معمولاً تعداد دفعات برداشت ریحان یک تا دو بار در هفته  صورت می گیرد. به اندازه ی 5 تا 7.5 سانت از ساقه جدا می شود که کیفیت بالا داشته باشد و نیز کمی ساقه داشته باشد.

هر گیاه بین 300 تا 400 گرم محصول تولید می کند. لازم به ذکر است اگر کشت ریحان به روش هیدروپونیک صورت گیرد، مقدار عملکرد آن تا 585 گرم افزایش می یابد. در هر هکتار، بین 2.5 تا 7.5 تن برگ خشک ریحان تولید می شود. همچنین در هر هکتار 15 تا 25 تن برگ تازه ریحان تولید می شود. البته در هر مترمربع تولید 1.5 تا 2 کیلوگرم، برگ تازه گزارش شده است.

دسته بندی و فروش ریحان

یکی از نکات مهمی که نقش مهمی در عمر پس از برداشت گیاه ریحان دارد، نحوه بسته بندی آنست. زیرا اگر بسته بندی مناسب می داشته باشد، مدت طولانی تری می تواند نگهداری شود. پیشنهاد ما اینست که ریحان را در بسته بندی های مختلفی، بنا به تقاضای بازار، ارائه دهید. تا مصرف کننده بر حسب نیاز اقدام به خرید آن نماید.

دقت در حمل و نقل و جابه‌جایی آن تا رسیدن به بازار مصرف، نقش کلیدی در حفظ کیفیت این محصول حساس دارد. اگر ریحان را در کیسه فریز قرار دهید، می‌توانید آنرا به مدت ۱۵ روز در یخچال به صورت سالم نگهداری نموده و مصرف نمایید.