نحوه کشت صفر تا صد گوجه فرنگی گلخانه ای

آموزش نحوه کشت صفر تا صد گوجه فرنگی گلخانه ای: گوجه فرنگی گلخانه ای، یکی دیگر از محصولات گلخانه ای سودآور است که اکثر گلخانه داران از آن استقبال می کنند. مردم در تمام طول سال از میوه گوجه فرنگی استفاده می کنند. با پرورش گوجه فرنگی در گلخانه می توانید در هر متر مربع محصول بیشتری تولید کنید و از این روش درآمد خود را افزایش دهید. تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

کشت گوجه فرنگی گلخانه ای

نام علمی گوجه فرنگی L. lycopersicom یا Lycopersicom esculentum است. گوجه فرنگی یکی از گیاهان از خانواده Solanaceae است. منشا این گیاه آمریکای جنوبی و شامل مناطق مکزیک، اکوادور، پرو و ​​شیلی می شود.

مراحل رشد گوجه فرنگی

مراحل رشد گوجه فرنگی گلخانه ای به پنج مرحله تقسیم می شود:

1. رشد اولیه قبل از جوانه زدن و تشکیل ریشه
2. رشد دانه نهال تا منتقل کردن نشا به یک محیط جدید
3. رشد رویشی تا شکوفه دادن اولین گل ها
4. زود باردهی از باز شدن اولین گل تا چیدن اولین میوه
5. شرایط محیطی مساعد

شرایط دمایی گوجه فرنگی گلخانه ای

گوجه فرنگی گلخانه ای یکی از محصولات فصل گرما است و نسبت به سرما حساسیت دارد. میوه گوجه فرنگی نسبت به برگ های آن به سرما حساسیت بیشتری دارد. منطقه مورد کشت این محصول گلخانه ای می بایست حداقل 4 ماه هوای گرم داشته باشد.

این محصول به دمای مطلوب روزانه 25-30 درجه برای رشد رویشی و زایشی و در  16-20 درجه در شب نیاز دارد. دمای مناسب برای باردهی گوجه فرنگی گلخانه ای 18-24 درجه سانتی گراد است. اما دمای کمتر از 15 و 30 درجه میوه دهی گوجه فرنگی ضعیف است. تعداد درجه-روز برای رسیدن میوه از کاشت تا برداشت حدود 3000-4000 است.

نور مورد نیاز بوته گوجه فرنگی

شدت نور موردنیاز گیاه در گلخانه ۵۰۰-۴۰۰ میکرومول بر مترمربع بر ثانیه یا ۲۷۰۰۰-۲۲۰۰۰ لوکس یا ۱۱۱-۸۹ وات بر مترمربع یا ۳۰-۲ مول بر مترمربع در روز است. در ۱۳ مگاژول بر مترمربع در روز به نقطه اشباع نوری می‌رسد.

میزان کربن دی اکسید

میزان کربن دی‌اکسیدی که برای بیشینه عملکرد موردنیاز است حدودد ۱۰۰۰ پی‌پی‌ام است و در مقادیر بیشتر از ۱۰۰۰ پی‌پی‌ام علایم مسمومیت نشان می‌دهد.

آب مورد نیاز

گیاه بالغ گوجه فرنگی گلخانه ای در هر بوته در حال رشد، در روز به 1 لیتر آب یا 440-300 لیتر در متر مربع سطح زیر کشت نیاز دارد.

---

فیلم زیر رو پیشنهاد میکنیم حتما ببینید اطلاعات کاملی رو در اختیارتون قرار میده

ویژگی های خاک مناسب گوجه فرنگی گلخانه ای

گوجه گلخانه ای به ویژه بعد از مرحله جوانه زدن به زهکشی کافی نیاز دارد و هنگامی که به میوه می رسد به غرقاب حساسیت نشان می دهد. رطوبت بیش از حد باعث مرگ گیاهچه می شود که به دلیل قارچ های فیتوفترا ( Phytophtera ، پیتیوم (Pythium) و ریزوکتونیا (Rhizoctonia) ایجاد شده است.

چون گوجه‌فرنگی دارای ساختمان ریشه‌‌ای با انتهای ریشه فیبری منشعب می‌باشد، هوادهی و شل بودن بافت خاک برای رشد گیاه با عملکرد بالا موردنیاز است. با اینکه ریشه ها تا 60 سانتی متر در خاک نفوذ می کنند، اما 70 درصد ریشه ها در عمق 20 سانتی متری قرار می گیرند.

سیستم ریشه عمیق، این گیاه را تا حدودی نسبت به خشکی مقاوم می کند. عواملی مانند شرایط غیر هوازی، رطوبت بالا، pH پایین و کمتر از 5/5 و شوری خیلی بالا نفوذ ریشه در خاک سخت را محدود می کنند. شرایط مناسب خاک آن را به منبع آب و غذا تبدیل می کند و در نتیجه کمتر مستعد تنش های محیطی می شود.

میزان PH مناسب

pH مطلوب بین 5.6-6 است. هنگامی که PH زیر 5.5 باشد، کمبود منیزیم و آلومینیوم و منگنز اضافی مشاهده می شود. به طور کلی PH پایین با کاهش مقدار کلسیم همراه است و در صورت استرس، بستر گل می پوسد. اما مقدار بالاتر از pH 6.8، مقدار روی، منگنز و آهن شروع به کاهش می‌ کنند، اما بالاتر از PH 7، یک یا همه این سه عنصر کمبود دارند.

هدایت الکتریکی

گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای نسبتا حساس به شوری است. بیشینه هدایت الکتریکی خاک بدون کاهش معنی‌دار عملکرد ۵/۲ دسی‌زیمنس بر متر است.

انواع گوجه فرنگی براساس عادت رشد

رقم‌های گوجه گلخانه ای با رشد معین به جوانه گل ختم می‌شوند و مخصوص هوای آزاد هستند. رقم‌های با رشد متوسط نیز مخصوص هوای آزاد هستند، اما رقم‌های با رشد نامعین رشد طولی خود را به‌صورت نامحدود ادامه می‌دهند و مخصوص کشت گلخانه‌ای هستند.

ارقام مورد استفاده در گلخانه باید دارای ویژگی های زیر باشند:

• رشد خوب گیاه با شدت نور کم
• رشد و گلدهی گیاه در دمای پایین
• مقاومت و باروری خوب در شرایط نور کم و دمای پایین
• میوه با کیفیت بالا در شرایط نامساعد
• مقاومت در برابر بیماری از جمله ویروس موزاییک توتون

میوه‌ی رقم‌های گوجه فرنگی گلخانه ای به رنگ های زرد، قرمز و صورتی دیده می شوند. همچنین بر اساس شکل به گیلاس، گلابی و میوه های درشت (اندازه بیف استیک، وزن میوه به 200 گرم می رسد) تقسیم می شوند.

جوانه زنی بذر

دمای ایده آل برای  جوانه زنی بذر جهت رشد گوجه فرنگی گلخانه ای بین 18-24 درجه سانتی گراد و حداقل دمای جوانه زنی 8-11 درجه است. هرچند گوجه فرنگی گلخانه ای در تاریکی جوانه می زند، فیتوکروم در جوانه زنی آن نقش دارد.

وجود P_fr در بذرها برای جوانه زنی ضروری است و با کم آبی شدن بذر مقدار آن افزایش می یابد. البته اثر بازدارندگی نور در جوانه زنی به عوامل دیگری از جمله دما و تنوع بستگی دارد.

تنظیم کننده های رشد مانند اکسین ها و اسید جیبرلیک باعث جوانه زنی و تولید گیاهان سالم می شوند. تهویه بذر و یکنواختی جوانه زنی را با مواد معدنی و مواد آلی به ویژه در دماهای پایین بهبود می بخشد. تیمار بذرها با آب داغ در دمای 50 درجه سانتیگراد به مدت 25 دقیقه، شانکر باکتریایی، اسپک باکتریایی و لکه باکتریایی را کنترل می کند و تیمار بذرها با آب در دمای 55.5 درجه سانتیگراد به مدت 30 دقیقه، سیاه زخم را کنترل می کنند.

مقاوم کردن بذر

در این روش بذر گوجه‌ فرنگی گلخانه‌ ای را تا قبل از خروج ریشه در آب خیس می‌ کنند، سپس در فضای باز خشک می‌ کنند و باید بلافاصله کاشته شوند.

خیساندن بذر مزایایی از قبیل: جوانه زنی بهتر، رشد سریعتر داننهال، چسبندگی بهتر ریشه به شاخه و بقای بهتر نهال و یکنواختی بهتر دارد.

کیفیت آب مورد استفاده برای کشت

کیفیت آب آبیاری گیاهان گلخانه ای عامل مهمی است که روی گیاه و به مرور زمان بر ساختار خاک یا ماهیت ریشه تأثیر می گذارد. وجود آفت کش ها به ویژه علف کش ها در آب های سطحی و زیرزمینی، تاثیر منفی بر آب آشامیدنی و کیفیت آب مورد نیاز کشاورزی دارد. اثر علف کش هایی مانند آترازین، متاکلر، پرومتون و سیمازین روی آب های سطحی و زیرزمینی منجر به اختلال در تولید گوجه فرنگی می شود.

گوجه فرنگی حتی در مناطق کم ارتفاع به بسیاری از علف کش ها حساس است. مقدار آب به تعداد بوته ها و نحوه رشد گیاه بستگی دارد، اما کیفیت آب باید خوب باشد. کیفیت آب به منبع آن و خلوص مواد معلق و محلول بستگی دارد. آب حاوی فلوراید، کافور، برم، بی کربنات، سدیم، گاز کلر و کربنات باید حذف شود یا آب تصفیه شود تا غلظت این عناصر برای گیاه مضر نباشد.

وجود کلسیم و منیزیم در آب آبیاری

کلسیم و منیزیم از عناصر مهم برای گیاهان هستند که در آب به مقدار زیاد وجود دارند  و گاهی تمام نیازهای گیاه را تامین می‌ کنند. در  نتیجه هنگام تهیه یک محلول غذایی کامل می ‌توان مقدار آن ها را کاهش یا حذف و مواد شیمیایی را می توان ذخیره کرد، اما کمبود مواد مغذی، می تواند باعث عدم تعادل عناصر غذایی گیاهان در گلخانه شود.

نوشیدن مداوم آب با کلسیم زیاد محیط گوجه فرنگی گلخانه ای را افزایش می دهد و باعث قلیایی شدن محیط می شود. به عنوان مثال، استفاده از آب با 50-80 میلی گرم در لیتر کلسیم در کشت گوجه سبز باعث قلیایی شدن خاک می شود که در اثر افزودن کربنات کلسیم و سولفات کلسیم ایجاد می شود که باید تعویض شود.

وجود مواد آلی در آب

مواد آلی مانند حشره کش های شیمیایی و مواد نفتی و مواد آلی معلق باید از آب مورد استفاده در گلخانه گوجه فرنگی حذف شوند. روش فیلتر کربن مواد شیمیایی معلق را حذف می کند و تبادل یونی و اسمز معکوس یون های معدنی را حذف می کند. یون های فسفات و نیترات می توانند باعث آلودگی آب های زیرزمینی شوند که در نتیجه مقدار آن ها باید در حد نرمال باقی بماند (مقدار طبیعی نیترات در آب آشامیدنی ppm 23-45 است).

نحوه تولید نشا گوجه فرنگی

در کشت بوته های گوجه فرنگی گلخانه ای، فاصله زیاد بین بوته ها در بستر کشت و یا تولید بوته ها در ظرف های بزرگ، اولین دسته از گل ها در گره های پایینی را ایجاد می کند، اما تفاوت معنی داری در آن ها وجود ندارد. در صورتی که زودرسی مهمی وجود داشته باشد، باید فاصله بوته بیشتر یا ظرف آماده سازی گیاه بزرگتر باشد.

اگر زودرسی (مصرف فرآیند) در نظر گرفته نشود، حداقل فاصله بوته کافی است. وجود گل و میوه در زمان پیوند بوته های گوجه فرنگی، رشد بعدی گیاه را محدود می کند و عملکرد کل را کاهش می دهد.

در نتیجه، تمام گل ها و میوه ها باید در زمان پیوند حذف شوند. بنابراین باید قبل از گلدهی گیاه را پیوند زد. در گوجه ‌فرنگی گلخانه ‌ای، تونل از قسمت هوایی فاصله کافی دارد، اما ریشه‌ ها فضای کمتری را اشغال می ‌کنند و سطح برگ کمتری تولید می ‌کنند و اندازه قسمت ‌های کامل گیاه و تنفس ریشه نیز کاهش می ‌یابد. همچنین میزان جذب خالص در برگ کاهش می یابد.

انبار کردن و انتقال نشا

نگهداری بوته های گوجه فرنگی گلخانه ای در تاریکی به مدت یک هفته تاثیر منفی بر عملکرد ندارد. تأثیر منفی نگهداری گیاهان بیشتر به دما بستگی دارد. در دمای 13 درجه سانتی گراد، بوته های گوجه فرنگی کمتر از دمای 4 درجه سانتی گراد عملکرد داشتند. بوته‌ های گوجه‌ فرنگی گلخانه ای که در دمای 2 درجه در تاریکی و چرخه ‌های نوری که در دمای 20 درجه سانتی‌گراد نگهداری شدند، نشانه کاهش عملکرد گیاه بودند.

نهال های گوجه فرنگی اگر قبل از نگهداری در دمای 20 درجه سانتیگراد به مدت 72 ساعت در تاریکی، محلول پاشی با ساکارز 10 درصد پاشیده شوند، بهتر زنده می مانند. قرار دادن تعداد زیادی نهال در بسته بندی های محکم و سفت مانع از سرد شدن سریع گیاهان و کاهش بقای نهال می شود.

در سبزیجاتی مانند گوجه فرنگی، وضعیت هیدرات کربن گیاه عامل کلیدی در تشکیل ریشه های جدید است. نهال گوجه فرنگی با محلول ساکارز 10 درصد پتانسیل ریشه را افزایش می دهد.

کوددهی قبل از کشت نشا

برخی 30 گرم نیتروژن خالص در هر متر مربع ، 25 گرم فسفر خالص در هر متر مربع و 55 گرم پتاسیم خالص در هر متر مربع را بیان می کنند. محتوای فسفر خالص با ضرب مقدار p₂o₅ در 0/437 و محتوای پتاسیم با ضربK₂O در 83/0به دست آمد.

“آیا می‌خواهید اطلاعات جامع و کاملی درباره کاشت گوجه فرنگی را بیاموزید؟ اینجاست که دوره آموزشی کاشت گوجه فرنگی به شما کمک می‌کند. از جزئیات مراحل ابتدایی کاشت تا تکنیک‌های پیشرفته مراقبت از گیاهان، همه چیز در این دوره آموزشی گنجانده شده است. همین حالا شروع کنید و با بهترین روش‌ها و تکنیک‌های کاشت، محصولات با کیفیت بالا و مرغوبی را به دست آورید. این دوره با ارائه راهکارهای عملی و کاربردی، به شما کمک می‌کند تا به بهترین نتایج در کاشت گوجه فرنگی دست پیدا کنید.”

تراکم کاشت گوجه فرنگی در گلخانه

به طور کلی تراکم بوته های گوجه فرنگی 2-3 بوته در متر مربع است. به عبارت دیگر هر بوته به 3.5-4 متر مربع فضای گلخانه ای گوجه فرنگی نیاز دارد. هنگام کاشت گوجه فرنگی باید به فضای مورد نیاز هر بوته توجه کرد تا در روند رشد آن ها مشکلی ایجاد نشود.

تغذیه گیاه

گوجه فرنگی گلخانه ای نیاز شدیدی به غذا دارد و بهترین و بیشترین رشد را در خاک متوسط تا غنی از نظر فسفر، کلسیم و پتاسیم دارد. گیاه به مقدار زیادی پتاسیم، کلسیم و آهن و نیتروژن متوسط، منیزیم، فسفر، گوگرد، بور، منگنز و روی نیاز دارد. برای تولید گوجه فرنگی با مواد جامد محلول، مصرف و جذب پتاسیم و کلسیم باید زیاد باشد.

بی ثباتی فیزیولوژیکی پوسیدگی ریشه در خاک های فقیر از کلسیم و تحت تنش آبی مشهود است. در ابتدای رشد، میزان فسفر باید متوسط ​​تا زیاد باشد. اگر مقدار فسفر خیلی زیاد باشد و مقدار pH آن بالا باشد (بالاتر از 7.5)، کمبود روی رخ می دهد.

هرس و تربیت بوته

هرس شامل برداشتن همه شاخه ها و نگه داشتن یک ساقه تا مرحله نهایی رشد می شود. برای این منظور سیمی تزئین شده در ارتفاع دو متری گیاه قرار می دهند و بوته هایی روی آن می بندند. پس از اینکه گیاه به ارتفاع دو متر رسید، به دو روش گیاه را گرم می کنند.

در روش اول گیاه به سمت پایین خم می شود و در روش دوم قسمت های اولیه ساقه که محصول خود را داده اند به هم می پیچند و ساقه اصلی در امتداد راهنما به سمت بالا هدایت می شود. گاهی دو پایه در نوک گیاه نگهداری می شود تا در صورت آسیب دیدن شاخه نوک، یکی از ریشه ها به عنوان ساقه اصلی انتخاب شود.

طول عمر بوته گوجه فرنگی

گیاه گوجه فرنگی پس از گذراندن دوره رشد و رسیدن به مرحله تولید گل، می تواند به رشد رویشی خود ادامه دهد. سپس گرده از طریق لوله گرده به تخمدان می رسد و لقاح صورت می گیرد. طول عمر گیاه گوجه فرنگی تا زمانی است که در سرما بمیرد. در غیر این صورت، می تواند به رشد خود ادامه دهد.

گل دهی

برخی از جوانه های برگ جانبی القا شده و تبدیل به جوانه گل می شوند و برخی به رشد رویشی خود ادامه می دهند و به شاخه های جانبی تبدیل می شوند. گل آذین گوجه فرنگی گلخانه ای صورتی و دارای محور اصلی با برگ های جانبی بدون نوار است. رشد فعال جوانه در نزدیکی بغل آخرین برگ تشکیل شده باعث می شود که گلبرگ از موقعیت انتهایی بالای برگ بالا برود، بنابراین گل آذین در کنار برگ دیده نمی شود، بلکه بین دو برگ دیده می شود.

هرس و تنک کردن میوه

هدف از هرس و اصلاح گیاه گوجه فرنگی گلخانه ای اصلاح و استانداردسازی اندازه میوه است. هرس شامل برداشتن میوه های کوچک از هر دسته و نگهداری 3-4-5 از بهترین ها، حذف میوه های بد شکل که زود تشکیل می شوند یا حذف کوچکترین میوه ها که به طور معمول آخرین میوه های تشکیل شده در هر دسته هستند.

پرورش گوجه فرنگی با سیستم کشت هیدروپونیک

همچنین راهکارهای بهداشتی مختلفی برای پرورش گوجه فرنگی گلخانه ای به صورت هیدروپونیک پیشنهاد شده است. در جدول زیر استفاده از عناصر کم و زیاد مورد نیاز در محلول تعادل گوجه فرنگی آورده شده است.

میزان برداشت گوجه فرنگی در گلخانه

میزان برداشت گوجه فرنگی در هر متر مربع گلخانه 40 کیلوگرم یا 21 کیلوگرم در هر بوته است. این بدان معناست که شما می توانید 63 تن محصول در هر 1000 متر مربع در هر دوره زراعی برداشت کنید .بهتر است بذرها را اول صبح که هوا خنک است بکارید. بنابراین آنها عمر طولانی تری خواهند داشت و برای مدت طولانی سالم می مانند.

انبار مانی

به طور معمول، گوجه فرنگی رسیده را می توان برای دو هفته و گوجه فرنگی نیمه رسیده را برای دو تا چهار هفته نگهداری کرد. مطالعات نشان داده است که نگهداری گوجه فرنگی گلخانه ای یکی از عوامل بیماری های خاکی است.