آموزش زراعت
بازاریابی تا فروش و کشت خیار گلخانه ای
بازاریابی تا فروش و کشت خیار گلخانه ای: خیار از گزینه های مناسب کشت، برای صاحبان گلخانه یا افرادی که قصد تاسیس گلخانه را دارند، است. تا انتهای این پُست با ما همراه شو.
مقدمه
منشأ خیار کشور هندوستان است خیار از گیاهان علفی از تیره گیاهان جالیزی است که نام علمی آن sativus cucumis است.
شرایط مطلوب محیط گلخانه برای کشت خیار
پایین ترین دمای مناسب برای کشت خیار در گلخانه ۱۸_۱۶ درجه سانتی گراد و متوسط دما ۲۷_۲۲ درجه و بیشترین دما ۳۰ الی ۳۲ درجه سانتی گراد است. دمای متوسط برای رشد خیار در طول روز باید ۲۵ و در شب ۲۰ درجه سانتی گراد باشد. در صورتی که دما پایین تر از ۱۰ درجه سانتی گراد باشد، رشد بوته به وضوح کمتر می شود. در دمای ۱۸ درجه سانتی گراد هم، خیار شروع به رشد کرده و در دمای نزدیک صفر درجه به کلی رشد آن متوقف می شود.
به علت اختلاف زیاد دمای روز و شب گیاه بلند شده و اندازه برگ های آن کوچک می شود. بیشترین رشد خیار در دمای حدود ۲۸ درجه و بیشترین میزان میوه دهی در دمای ۲۰ الی ۲۲ درجه سانتی گراد صورت می گیرد. دمای پایین منطقه ریشه گیاه باعث افزایش حساسیت گیاه به بیماری ها می شود. در دمای پایین تر از آب را به صورت محدود کرده و این باعث خشکی گیاه شده و در نهایت از بین می رود.
در زمستان به علت دمای پایین آب ریشه آب کمتری را جذب می کند در چنین مواقعی باید آب را گرم و یا دمای اطراف ریشه خیار را با قرار دادن لوله پلی اتیلنی آب گرم، گرم کرد. برای این که دمای محیط اطراف ریشه را در ۲۳ درجه سانتی گراد نگه داریم، باید از آب با دمای ۳۵ الی ۴۰ درجه سانتی گراد استفاده کرد. از جمله دلایلی که در کاهش جذب آب و مواد غذایی در دمای پایین موثر هستند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سبب کاهش رشد ریشه و تنفس کمتر ریشه، باعث افزایش گرانی آب و کاهش نفوذپذیری غشای سلول های ریشه می شود. در صورتی که دما کمتر از ۱۰ درجه سانتی گراد باشد، سبب سرمازدگی بوته شده و زردی برگ ها، تشکیل میوه های کوتاه و بد شکل و به وجود آمدن حفره هایی روی میوه می شود. در صورتی که بوته خیار را برای چند روز در دمای ۱۲ درجه سانتی‌گراد قرار دهید، این کار باعث می شود تا بوته خیار نسبت به دماهای زیر ۱۰ درجه سانتی‌گراد مقاومت نشان دهد.
دمای لازم برای خیار گلخانه ای
در صورتی که شدت نوری ۱۰۰۰۰ لوکس باشد، خیار گلخانه ای به خوبی رشد می کند. در طول روز ۱۲ الی ۲۴ ساعت با شدت نوری ۱۸۰۰۰ الی ۲۰۰۰۰ لوکس مورد استفاده قرار می گیرد. نور تکمیلی در سه هفته اول به مدت ۱۲ ساعت یا بیشتر سبب تولید داننهال های محکم تر و بزرگ تر می‌شود.
برای این کار از لامپ های جیوه ای یا فلورسنت به کار گرفته می‌شود، تا مرحله گل دهی می توان از نور تکمیلی استفاده کرد. برای رشد خیار حدودا ۷۰ درصد رطوبت باید موجود باشد، در صورتی که رطوبت بیشتر از این میزان باشد سبب ایجاد بیماری هایی از جمله سفیدک دروغی و رطوبت کمتر از این میزان هم باعث افزایش آفاتی از جمله کنه می شود.
رقم های خیار برای کشت در گلخانه
رقم های گوناگونی به منظور کشت و کار وجود دارند که از جمله می توان به رقم های روباه، جی آر سی، سلطان و نسیم اشاره کرد. این رقم ها برای به وجود آمدن میوه هیچ نیازی به گرده افشانی ندارند، چون همه رقم ها پارتنوکارپ هستند.
جوانه زنی بذر خیار
اول بذر را برای مدت زمان ۲۴ ساعت در آب قرار می دهید، سپس آن را در پوشش مرطوبی قرار داده و به مدت ۲۴ الی ۴۸ ساعت در جای گرم و مرطوب می گذارید و بلافاصله پس از جوانه زنی باید کشت شود. دمای ۲۰ الی ۲۵ درجه سانتی گراد برای جوانه زنی بذر بهتر است، برای ادامه رشد بعد از جوانه زنی هم دمای ۲۱ درجه سانتی‌گراد مناسب است. تیمارهای بذر سبب پیشگیری از گیاهچه میری می شود.
برای مثال تیمار بذر در آب با دمای ۵۵ درجه سانتی‌گراد برای مدت زمان ۱۰ دقیقه، سبب کنترل بیماری های بذر زاد و تحریک جوانه زنی بذرهای تازه برداشت شده می شود.
روش های کشت خیار
از جمله روش های کشت می توان به کشت مستقیم بذر به صورت طبیعی و یا کشت بذر به صورت از پیش جوانه زده یا کشت نشایی اشاره کرد.
در روش نشایی بذر را در گلدان های استکانی می کارند و باید از این گلدان ها تا زمان انتقال نشا نگهداری شود. زمانی که ارتفاع بوته به ۱۰ سانتی متر رسیده باشد یا زمانی که گیاه دارای یک یا دو برگ حقیقی باشد، می توان آن را انتقال داد. برای تولید نشاط چهار الی پنج هفته زمان لازم است.
البته اگر شرایط نوری و دمایی مناسب فراهم باشد، می توان در مدت یک هفته نشا را تولید کرد. برای تولید نشاهایی با کیفیت مطلوب دمای ۲۷ الی ۳۰ درجه سانتی‌گراد و شدت نوری حدود ۱۲۰۰۰ لوکس لازم است تا در دوهفته نشا تولید شود.
برای تولید نشا شرایط محیط مطلوب باید چگونه باشد؟
به منظور جوانه زنی بذر و تولید نشا دمای روز باید ۲۸ درجه و دمای شب ۲۶ درجه سانتی گراد باشد. پس از این که بذر جوانه زد دمای روز و شب باید به ۲۲ درجه سانتی‌گراد کاهش و سپس نور تکمیلی تأمین شود. در صورتی که برای ۵ الی ۷ روز این شرایط تامین شود داننهال رشد می کند و آماده حمل می باشد.
در صورتی که ظرف نشا دارای قطر ۱۰ سانتی متری باشند، هیچ نیازی به انتقال نشا به ظرف دیگر نیست. در صورتی که ظروف کاشت را با محلول ضدعفونی ۱۰ درصدی ضدعفونی کنید، مجدداً آن ظرف قابل استفاده است. روزانه یکبار و در هوای گرم روزی دوبار آبیاری بوته انجام شود.
دی اکسید کربن مورد نیاز برای خیار گلخانه ای
برای تولید نشا خیار گلخانه ای میزان کربن دی اکسید لازم ۱۰۰۰PPM است.
نور تکمیلی
به منظور تامین کمترین شدت نور بر ثانیه برای کشت خیار در گلخانه، از لامپ های فلورسنت به همراه لامپ های تنگستن و لامپ های بخار سدیم با فشار بالا استفاده می شود. لامپ های بخار سدیم به علت فشار بالا، اقتصادی تر از سایر لامپ ها هستند.
آب شویی بستر خاکی گلخانه
بعد از انجام آزمایش خاک و زمانی که تشخیص دادند میزان شوری به بالاتر از ۴ میلی موس بر سانتی متر رسیده است، اقدام به آب شویی بستر خاکی گلخانه می کنند.
آبیاری خیار گلخانه‌ای
پس از چند روز از جابه‌جایی نشا، آبیاری آن باید به صورت منظم انجام شود و بعد برای مدت زمان دو هفته آبیاری کمتر می شود، تا تشکیل ریشه تحریک شود. در روزهایی که هوا گرم و آفتاب است، مقدار آب مورد نیاز برای هر متر مربع ۳۰ الی ۴۰ لیتر است.
از زمانی که بوته شروع به رشد می کند تا وقتی که ارتفاع آن به دو متر می رسد، برای هر بوته ۱ لیتر آب در روز لازم است. پس از این که بوته به دو متر رسید، هر بوته حداکثر به ۲ لیتر آب در روز نیاز دارد.
تغذیه خیار
هر محصولی هم قبل از کاشت و هم بعد از کاشت نیاز به تغذیه دارد. برای خیار قبل از کاشت به ۵۰ گرم در متر مربع نیتروژن خالص و ۲۵ گرم در متر مربع فسفر نیاز است. بعد از کاشت تغذیه به روش محلول پاشی با کودهای کامل مثل اسکوت و گرومور و… تأمین می شود، که با غلظت حدود ۲ الی ۳ گرم در لیتر انجام می شود.
در خیار کمبود سیلیسیم باعث کاهش رشد رویشی و کاهش میوه دهی می شود و همچنین باعث افزایش حساسیت بوته به بیماری سفیدک سطحی می شود. از مصرف کودهایی کلردار هم خودداری کنید؛ چون خیار به کلر حساسیت دارد.
هرس و تربیت بوته
در هرس گلخانه ای همه شاخه های فرعی تا۳۰ الی ۵۰ یانتی متری بالای خاک قطع می شوند. بسیاری از گلخانه داران میوه هایی را که در ۵۰_۳۰ سانتی متری اول بوته تشکیل می شوند را نگهداری کرده و بر این عقیده اند که این میوه ها نوبر محسوب می شوند و هزینه های تولید را تا حدودی جبران می کنند.
بر اساس مطالعات به دست آمده در صورتی که میوه ها در بندهای اولیه بوته نگهداری شوند، موجب افزایش محصول پیش رس و افزایش عملکرد بوته می شوند. بنابراین اگر محصول پیش رس مد نظر شما باشد، بهتر است که از قطع میوه های پایین خودداری کنید.
گل‌دهی: در رقم هایی که زودرس هستند، بوته خیار بعد از تشکیل ۳ برگ گل می دهند. به طور کلی دوره نونهالی خیار بسیار کوتاه است.
پیوند خیار: خیار گلخانه ای در خاک های شور رشد سطحی دارد و دارای عملکرد پایینی است و خیار گلخانه ای به دلیل ریشه سطحی بسیار حساس به بیماری های خاکزی است. برای مقابله با این مشکلات، روی پایه های مقاوم در برابر بیماری های خاکزی و مقاوم در برابر شرایط نامساعد از جمله دمای پایین و شوری خاک، عمل پیوند انجام می شود.
برداشت: طول مناسب و بازار پسند خیار گلخانه ای ۱۰ الی ۱۵ سانتی متر است و برداشت آهن هر دو الی سه روز در هفته انجام می شود. به منظور این که به بوته آسیب نرسد و خاصیت انباری افزایش پیدا کند، بهتر است که برداشت با قیچی انجام شود.
هر بوته خیار قابلیت تولید ۵ الی ۱۰ کیلوگرم میوه را دارد. محصول باید دارای برچسب حاوی شکل محصول غذایی، آدرس محل تولید و دیگر اطلاعات لازم مثل عدم استفاده از کود و سم باشد. به منظور حفظ رطوبت و خنکی کارتون باید در بالا و پایین محصول روزنامه پلاستیک قرار داد یا کل کارتون را داخل یک کیسه نایلونی قرار دهید.
بازاریابی محصول
در صورتی که محصول در زمان مناسب تولید شود و تبلیغات به درستی انجام شود یا از طریق فروش مستقیم محصول، فرد می تواند سود بیشتری کسب کند. برداشت های پایانی خیار برای خیار شور مناسب هستند؛ چون از کیفیت تازه خوری برخوردار نیستند. بهتر است بعد از پایان دوره محصول دهی بوته ها، ریشه ها و برگ های محصول را از گلخانه جمع آوری کرده و آن ها را دور انداخت. یا آن ها را کمپوست کرد و مورد استفاده قرار داد. برای تبدیل به کمپوست باید گودالی بکنید و ته گودال مقداری از شاخ و برگ بریزید. این کار به این خاطر است که تهویه به خوبی صورت بگیرد. سپس روی آن تا ارتفاع ۵۰ سانتی متر شاخ و برگ خیار بریزید و به آن ۳ درصد وزن بوته کود گاوی اضافه کنید و به همین روال ادامه دهید و در آخر روی توده را با پلاستیک بپوشانید و هر دو هفته یکبار رطوبت توده را چک کنید. حدودا ۳ ماه برای تهیه کمپوست زمان لازم است که در این مدت باید حتما ۲_۱ بار توده را زیر و رو کنید.
ناهنجاری های فیزیولوژیکی
در این قسمت قصد داریم به چند مورد از ناهنجاری های فیزیولوژیکی اشاره کنیم:
از سر افتادگی یا گیاهچه میری کاذب خیار گلخانه ای
از سرافتادگی در نتیجه تنش آب، خشکی کمپوست و در مدت زمان کوتاهی پس از جوانه زنی و شرایط تنش آب به وجود می آید. علايم از سرافتادگی از گیاهچه میری قابل تشخیص نیست.
سرما
میوه ها در اثر سرما اغلبا بدشکل می شوند و زخم های حنایی کمرنگ طولی خراش مانند دارند.
شوری خاک
در صورتی که نشا را در خاک گلخانه ای که تازه بخاردهی شده یا خاک آب شویی نشده بکارید، خیارها به خاطر غلظت بالای نمک های معدنی دچار آسیب می شوند؛ چون این نمک ها باعث کاهش رشد و ایجاد گل های کوچک می شوند. همچنین به ریشه ها هم آسیب وارد می کند. گیاهان در خاک شور زرد رنگ و باریک می شوند.
دمای کم
دمای استاندارد برای گلخانه ۲۱ درجه سانتی گراد است، اگر دما از این کمتر شود باعث پژمردگی آن می شود. گیاهانی که در نزدیکی دیوارهای گلخانه قرار دارند در صورتی که سرمای این اطراف کنترل نشود گیاهان به صورت دائمی کوتاه خواهند ماند.
بد شکلی خیار گلخانه ای
علت بدشکلی میوه کمبود عناصر غذایی است. مثلا کمبود پتاسیم موجب باریک شدن محل اتصال میوه به ساقه می شود. کمبود یتروژن هم باعث باریکی انتهای خیار می شود.
سایر ناهنجاری های فیزیولوژیکی
- انقباض میوه
- بادزدگی تاج
- آفتاب سوختگی
- ریزش میوه
- میوه خوشه ای
- شیاردار شدن ساقه
- مسمومیت گیاهی
- افزایش گل های نر
داخل اینیستاگرام ما حتما عضو شو تا به همین زودی بهت نحوه ساخت دستگاه هیدروپونیک رو یاد بدیم