هوا کشت یا ایرو پونیک چیست؟

هوا کشت یا ایروپونیک چیست؟ ایرو پونیک در حقیقت یک نوع روش باغبانی است در یک محیط سرپوشیده که در آن گیاهان خاصی را کشت می دهند. به این ترتیب که ساختار ریشه آن ها به کلی معلق است و آب و مواد لازم و معدنی را از طریق اسپری کردن به ریشه گیاهان می رسانند. در روش هوا کشت هیچ گاه از خاک استفاده نمی‌ کنیم.

چرا که گیاه تمام مواد مورد نیاز را از محل همان اسپری که توضیح دادیم دریافت می کند. با روش ایرو پونیک یا هوا کشت می ‌توانیم سبزیجات را به طور موثری پرورش دهیم و دیگر نیازی به گلدان و تعویض آن هم نداریم. سازمان فضایی ناسا نیز از میزان اثر بخشی چنین روشی در ایستگاه فضایی میر خبر داده است. به این ترتیب که طبق یک آزمایش جالب مشخص شد لوبیای آسیایی در محلولی حاوی مواد مغذی و جاذبه صفر می تواند رشد عادی داشته باشد.

در این سیستم محفظه های محصول وجود دارند که گیاهان را از درون آن محفظه آویزان می نمایند. به طرزی که ریشه گیاه به سمت پایین و ساقه آن به سمت بالا باشد. البته بیشتر سیستم های هوا کشت چیزی شبیه به کشت گیاهان در یک گلدان است که در گذشته ممکن است آن را تجربه کرده باشید. ولی تفاوتی که این روش با روش گلدانی دارد در این است که دیگر نیازی به خاک نیست و به جای آن از محلول های مغزی در اطراف ریشه گیاه استفاده می کنیم.

یک مورد جالب توجه و مهم آن است که این محلول ها در یک محیط کاملا بسته شده به ریشه گیاه می رسند. بنابر این دیگر هدر رفت آب نخواهیم داشت. با استفاده از چنین روشی باغبانان توانایی استفاده از تمام فضای باغچه خود را به شکل افقی و عمودی دارند. و به این ترتیب آب کمتری هم مصرف می شود. مدل های اولیه سیستم ایرو پونیک محلول را با دست اسپری می ‌کردند.

ولی در مدل ‌های جدید تر شاهد وجود تایمر هستیم و دستگاه‌ های مکانیزه شده که عمل اسپری کردن را به طور اتوماتیک خودشان انجام می دهند. به این ترتیب عمل نظارت بر این کار نیز تسهیل می گردد. کشت ایرو پونیک معمولا به روش کم فشار و پر فشار انجام می شود. به دلیل کم هزینه بودن روش کم فشار گلخانه داران هم می توانند خودشان این سیستم را راه اندازی کنند.

البته نا گفته نماند که این سیستم ها به صورت ۷۲۴ ای یعنی هفت روز هفته و بیست و چهار ساعت شبانه روز مشغول هستند و رطوبت مورد نیاز را به بافت ریشه گیاه می رسانند. ولی با این اوصاف می ‌توان گفت که حتی این روش هم به اندازه روش پر فشار ایرو پونیک کارایی لازم را ندارد. و اما روش پر فشار کشت ایرو پونیک حاصل تحقیقات سازمان فضایی ناسا آمریکا است.

این سازمان اعلام کرد که روش پرفشار سیستم ایرو پونیک کاربردی ترین و کارآمد ترین روش برای کشت و پرورش گیاهان در فضا با جاذبه صفر درصد است. با این حال اکثر مطالعات بر روی این کشت در محیط زمین موید توان بالای این کشت است.

سیستم پر فشار ایرو پونیک باعث می شود که قطرات آب به حالت اتمیزه در بیایند و اندازه و قطر آن ها به اندازه ۵۰ میکرون و یا حتی کوچک تر شود. در این حالت گیاه تمایل بیشتری به جذب مواد معدنی از طریق این مه ایجاد شده دارد. اگرچه تجهیزات مورد نیاز این سیستم پر فشار خیلی تخصصی ‌تر است. ولی می ‌توان همچنان هزینه ‌های آن را کاهش داد.

برای ساختن یک سیستم کشت بر پایه ایرو پونیک به چه نیاز خواهید داشت؟

• مخزنی برای نگهداری محلول های غذایی مورد نیاز گیاه
• پمپ شناور
• لوله ای به جهت رساندن آب از داخل مخزن به محفظه های گیاهی
• نازل های آب پاش
• قالب ها و طبقه بندی های نگهدارنده ریشه و خود گیاه
• فضا هایی که محصور باشند و ضد آب به جهت جمع شدن محلول بعد از اسپری کردن آن
• لوله ای دیگر برای بازگشت محلول اضافه به مخزن اولیه
• یک تایمر برای خاموش و روشن کردن پمپ