چهارمین مورد از موارد متداول در کشت هیدروپونیک استفاده از لیکا می باشد (Leca ). دانه رس سبک منبسط شده نام دیگر لیکا می باشد. البته به این دانه پوکه صنعتی هم گفته می شود.
لیکا برای کشور هایی مانند بلژیک، ایتالیا، نروژ، دانمارک، اتریش، سوئد، فنلاند، پرتقال، ایران، اسپانیا و استونی بسیار شناخته شده است و این کشورها همواره از آن استفاده های متنوعی در صنعت کشت هیدروپونیک می کنند.
برای تولید دانه صنعتی لیکا ابتدا خاک رس را از معادن به سمت کارخانه های بزرگ می آورند برای عمل فراوری. بعد از اینکه حسابی خاک رس را زیر و رو کردند و آن را عاری از هرگونه ماده شیمیایی نمودند آن را با مقداری آب مخلوط کرده و در کوره های مخصوصی می ریزند. در درون این کوره ها گل رس را تحت دمای بالای ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد قرار می دهند.
در این حالت این گل رس دارای حباب هایی در درونش می شود. پس از اینکه کوره را سرد کردند و گل‌ها را به بیرون از آن انتقال دادن این حباب های هوا فضای ایجاد شده را همچنان حفظ می کنند و این فضا همچنان باقی می ماند. دانه های لیکا اغلب به صورت گرد و با سطح زبر و خشن دیده می شوند. این دانه ها از بیرون به رنگ قهوه‌ای و از داخل به رنگ مشکی دیده می شوند. همچنین دارای پستی و بلندی هستند.
در حال پس از خنک شدن این محصول آن را به صورت سرند از هم جدا کرده و در سه نوع دسته بندی تقسیم می کنند. این دسته بندی ها شامل 4-0، 10-4 و 20-10 میلی متر است. البته بد نیست بدانید به دلیل جنسی که خود دانه های لیکا از آن ساخته شده‌اند مورد مصرف آن به غیر از موارد کشاورزی در ساختمان سازی هم هست. همچنین بیشتر مصرف دانه های لیکا در قسمتهای کشاورزی مربوط می‌شود به بسترهای کشت هیدروپونیک.
چگونه یک دانه کروی شکل می تواند یکی ریشه گیاه را نگهداری کند؟
دانه های لیکا فشرده نیستند و آفت هم ندارند. ضمناً تخلخل بالایی هم دارند. طول عمر آنها بالاست و همچنین میزان نگه داری بالایی از آب را هم دارند. به راحتی می‌توان آن ها را زه کشی کرد و یا به طور مجدد آن ها را بازیابی نمود.
همچنین وزن آن بسیار سبک تر از مواد دیگر است و به محیط زیست هم لطمه ای وارد نمی نماید چون خودش از خاک ساخته شده است. PH دانه های لیکا در حدود 7.2 می باشد. با توجه به عللی که در این قسمت گفته شد به نظر می رسد بهترین نگه دارنده ریشه هر گیاهی می تواند همین دانه های لیکا باشد.
نمونه‌های کاربرد لیکا پون در کشاورزی (دانۀ کشاورزی):
- 1- اگر نگران فساد پذیر یا ناپذیر بودن این محصول هستید باید خیال تان را راحت کنیم که اصلا فساد پذیر نیست زیرا جنس آن از خود خاک است.
- 2- به طوری که گفته شد به علت این که خودش از جنس خاک است می تواند بهترین جایگزین هم به جای خاک باشد.
- 3- عمر مفید دانه های لیکا می تواند حداقل ۵۰ سال باشد.
- 4- به دلیل حرارت بالایی که دانه های گل رس می بینند فاقد هر نوع آفت و کاملا استرلیزه هستند.
- 5- مورد مصرف دانه های لیکا در بسترهای کشت هیدروپونیک تعریف می شود.
- 6- این دانه ها آب را به خوبی ذخیره می کنند و به وقت لازم به ریشه ها منتقل می نمایند.
- 7- بر اساس چیز هایی که گفته شد هوا دهی این محصول بسیار بالا می باشد و به نحو مطلوبی هوا را به ریشه ها هدایت می کند.
- 8- در مقایسه با خود خاک که قبلاً از آن در سیستم کشت های قدیمی استفاده می شد دانه های لیکا در سیستم کشت هیدروپونیک بسیار زیبا تر هستند.
- 9- اگر به دنبال این هستید که زمین های چمن خود را به نحوی مطلوب تغذیه و هوا دهی کنید دانه های لیکا می توانند بهترین گزینه برای شما باشند.
- 10- اگر از دانه های لیکا در گلدان های آپارتمانی استفاده می کنید می توانید زیر گلدانی نگذارید زیرا جذب آب و نگه داری آب آن ها بسیار بالا می باشد و ریزش ندارد.
- 11-در صورتی که مایلید در پشت بام خانه خود روف گاردن یا باغچه پشت بامی برپا کنید می توانید از این ماده یعنی دانه لیکا استفاده کنید.
یک مورد جالب استفاده دیگر از دانه های لیکا خاصیت تصفیه کنندگی آن در آب های آلوده است. به این معنا که اگر شما بخش پرورش ماهی هم راه انداخته اید می توانید از این دانه ها به عنوان یک تصفیه کننده طبیعی استفاده کنید.
این دانه های جالب می تواند با سایر موادی که در سایر بسترهای کشت از آن ها استفاده می شود مخلوط شده و جوابگوی گلخانه ها و باغچه های کوچک باشد. اگر فکر می کنید که دانه های لیکا از خاک های رس بسیار خاصی ساخته شده است کاملا در اشتباهید زیرا از همه نوع از انواع خاک های رشد می توان دانه های لیکا ساخت.
به غیر از اینکه ظرفیت نگهداری و هوادهی بالا و همچنین رطوبت نگه داشتن بالایی دارد، در عین حال تحت تاثیر پر شد فضای بستر نیز قرار نمی گیرد. پس می تواند بهترین گزینه برای یک بستر هیدروپونیک باشد. به دلیل این که پایداری گل رس بسیار بالا است در زمانی که آن را با دمای بسیار بالا حرارت می دهند به جای این که از بین برود استریلیزه می شود.
یک مورد جالب دیگر هم در مورد دانه های لیکا این است که در هر یک متر مکعب وزن آن ها ۳۵۰ کیلوگرم است. و این به خاطر همان فضای خالی بین خاک داخل آن است. و در آخر دانه های لیکا اصلا دارای کربن و نیتروژن نیستند.