گلخانه خانگی و تجهیزات
طرح و ایده کشت زعفران گلخانه ای (مقدمات کشت گلخانه ای زعفران)
طرح و ایده کشت زعفران گلخانه‌ای (مقدمات کشت گلخانه‌ای زعفران) : از گذشته‌های دور تا به الان، زعفران یکی از گیاهانی بوده است که به عنوان ادویه نیز استفاده می‌‌شده. با وجود این که زمان زیادی از مصرف آن در ایران و سایر کشور‌ها می‌گذرد، ولی همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است. از مواردی که در مورد گیاه زعفران صادق است میزان ارزش افزوده آن است که سود بالایی نیز دارد.
کشورهایی که دست به تولید زعفران می‌زنند به دنبال ارزآوری و افزایش ارزش افزوده هستند. مخصوصاً کشوری مانند چین که مدت‌هاست کشت این گیاه را شروع کرده است.
کشور چین برای اولین بار کشت هیدروپونیک را در رابطه با گیاه زعفران شروع کرد. و پس از آن رشد این روش در بین سایر کشور‌ها نیز بسیار زیاد بوده است. یکی از بزرگ‌ترین فواید استفاده از روش کشت هیدروپونیک در محیط گلخانه‌ای این است که میتوان از حداکثر فضا در آن استفاده نمود.
مثلاً میتوان از طبقات استفاده کرد تا از محیط‌های عمودی آن نیز بهره جست. به این ترتیب از تراکم بالایی برخوردار شد. شاید برای‌تان جالب باشد ولی اگر شما حتی سه هزار متر مربع نیز فضا در اختیار داشته باشید، با روش کشت هیدرو پونیک و گلخانه می‌توانید از آن به‌اندازه یک محیط ده هزار متری استفاده بهینه نمایید.
همزمان با افزایش کشت شاهد افزایش تولید نیز خواهید بود. به این ترتیب تولید شما ۷ برابر میزان عادی خواهد بود.
طرح توجیهی کشت زعفران گلخانه‌ای
نام دیگر زعفران، طلای سرخ است. زیرا صرف نظر از این که گیاهی معطر است و رنگ خوبی نیز دارد و به لحاظ طعم هم متفاوت است، خواص درمانی دارد. به این ترتیب در کشور‌های مختلف طرفداران زیادی نیز پیدا کرده است. در حال حاضر مدت زیادی است که سایر کشور‌ها نیز به استفاده فراوان از این محصول روی آورده‌اند. مثلاً استفاده در مصارف آشپزی در سراسر جهان بسیار زیاد شده است.
به همین منوال تولید آن هم در کشورهایی مانند چین و امارات نیز بسیار بالا رفته است. به علت مدل اقلیم آب و هوایی ایران، گیاه زعفران در اکثر مناطق آن قابل کشت و رویش است. نظر به این که تعداد کشور‌های تولید کننده گیاه زعفران بسیار بالا رفته است، بهتر است کشاورزان ایرانی به فکر بالا بردن کیفیت هر چه بیشتر این گیاه باشند.
و همچنین در صدد آن برآیند که حتی بسته‌بندی آن را نیز بهبود ببخشند تا به این وسیله و همراه با رعایت اصول بهداشتی بتوانند بازار مصرف داخل و خارج را همچنان در دست داشته باشند. چون حیف است که بازار این طلای سرخ را از دست بدهیم.
مقدمات کشت گلخانه‌ای زعفران
به عنوان اولین قدم در کشت زعفران می‌بایست ابتدا انتخاب کنیم که می‌‌خواهیم از چه نوع روش کشتی استفاده نماییم؟ برای کشت زعفران در محیط گلخانه چندین راه وجود دارد. یکی از آن‌ها روش هیدرو پونیک و نام دیگری، روش آیروپونیک یا هواکشت است. که در این قسمت به روش کشت آیرو پونیک یا هواکشت می‌‌پردازیم.
کشت آیرو پونیک یا هواکشت
همان‌طور که گفته شد روش کشت آیروپونیک یا هواکشت یکی از روش‌هایی است که با آن میتوان گیاه زعفران را در محیط گلخانه تولید کرد. اگر بخواهید از این روش استفاده کنید، دیگر نیازی به زمین کشاورزی و همچنین خاک نخواهید داشت. زیرا ریشه گیاهان در هوا معلق خواهند بود و مواد مغذی و معدنی به طور متناوبی از طریق اسپری کردن به آن ها خواهد رسید. عمل اسپری در واقع به ریشه گیاه انجام میشود.
با استفاده از روش ایروپونیک همچنین می‌توانید انواع سبزیجات را بکارید. مزیت آن این است که دیگر نیازی به گلدان هم نخواهید داشت. فقط کافیست رطوبت مورد نیاز گیاه را تامین کنید. ولی نباید هیچ‌گاه تماس مستقیم آب را با ریشه ایجاد کنید. زیرا اگر قرار باشد به ریشه گیاه به طور مستقیم آب برسد، پیاز آن دچار پوسیدگی میشود و انتقال بیماری از ریشه‌ای به ریشه دیگر به شکلی ساده‌تر شکل خواهد گرفت.
پرورش زعفران گلخانه‌ای به روش ایروپونیک
از جمله مزایایی که در این روش وجود دارد این است که اگر در فضای گلخانه هم بخواهد انجام شود نیاز به فضای کمتری نسبت به بیرون دارد. به این ترتیب که می‌توانید تمام فضای گلخانه را طبقه‌بندی کنید و از فضاهای عمودی آن نیز بهره بجویید.
نحوه کاشت زعفران – در گلخانه چگونه باید زعفران را در گلخانه بکاریم؟
پس از انتخاب نحوه کشت زعفران در محیط گلخانه که یکی از موارد کلیدی این کسب و کار نیز حساب میشود، باید در خرداد ماه پیاز زعفران را از خاک جدا کنید. ولی باید مراقب باشید که علف گیاه حتما زرد شده باشد و قبل از آن این کار را انجام ندهید.
پس از جدا کردن از خاک، آن را به محیطی دارای تهویه بهتر ببرید تا هوای مناسبی هم به آن برسد. پس از گذشت مدتی و در اوایل شهریور ماه پیازهایی که وزن آن‌ها بالای ۱۰ گرم است را جدا کنید و به گلخانه ببرید. در مهر ماه پیاز‌ها شروع به جوانه زدن می‌کنند. ولی در این مدت به غیر از دو یا سه جوانه نباید بگذارید جوانه دیگری بر روی آن بماند و باید آن‌ها را حذف کنید.
امکانات لازم برای کشت گلخانه‌ای زعفران به روش هواکشت عبارت است از:
- داشتن مخزنی برای انبار کردن آن
- یک سالن تولید سرپوشیده
- فوگر
- قالب‌هایی برای نگهداری پیاز زعفران در هنگام رشد
- تایمر
- مقداری قفسه‌بندی
پرورش زعفران گلخانه‌ای به روش هیدرو پونیک
نام دیگر روش هیدرو پونیک آب‌کشت است و به معنای کار با آب است. به لحاظ هزینه اولیه مانند روش‌های دیگر مقدارش بالاست. با این حال راندمان تولید را بسیار بالا می‌برد. حداقل ۳۰ درصد. و این 30 درصد به غیر از ثابت ماندن هزینههای دیگر مانند هزینههای سرمایشی و گرمایشی است. در روش هیدروپونیک ریشه گیاه باید همواره مرطوب بماند. زیرا در این روش آبی که در اطراف ریشه وجود دارد وظیفه رساندن مواد غذایی و اکسیژن را به ریشه گیاه به عهده دارد.
پرورش زعفران به چه آب و هوایی نیاز دارد؟
گیاه زعفران متعلق به دسته و گونه گیاهان گرمسیری است و آب و هوای مناسب آن جهت پرورش همان مناطق تابستانی و گرم و خشک است. البته در آب و هوای زمستانی و معتدل نیز میتوان آن را کاشت ولی دردسرش بیشتر است. ممکن است شانس بیاورید و با سایر محیط‌های دیگر گیاه‌تان بتواند خودش را تطبیق بدهد و رشد خوبی هم داشته باشد. ولی به‌طور معمول رشد این گیاه در مناطق گرم و خشک تسهیل می شود.
در این مقاله منظور ما از کشت، کشت زعفران در محیط گلخانه‌ای است. یعنی هر قدر هم شما با مسائلی همچون سردی و گرمی دست و پنجه نرم کنید، چون گیاه‌تان را در محیط گلخانه‌ای پرورش می دهید، کنترل زیادی روی آن خواهید داشت.
شما به راحتی می‌توانید دمای محیط را خودتان تنظیم و کنترل کنید. این مورد باعث شده است که اخیراً استفاده از محیط و بسترهای گلخانه‌ای رو به افزایش باشد. مخصوصاً این که حالا دیگر میزان بازدهی و تولید آن نیز به همه اثبات شده است.
مزایا و معایب پرورش گلخانه‌ای زعفران
از جمله مزایای آن می توان به مصرف کم آب اشاره کرد که فوق العاده پایین است. چرا که در کشت گلخانه‌ای آب به صورت قطره‌ای به گیاه تزریق می شود. مزیت دیگر آن این است که حتی می‌توانید خاک را نیز خودتان به سلیقه خودتان و نسبت به نوع گیاه‌تان انتخاب کنید.
البته در محیط‌های گلخانه‌ای سمپاشی راحت‌تر صورت می‌گیرد که دیگر ریسکی ندارد. همچنین می‌توانیم این مورد را نیز ذکر کنیم که دیگر خبری از موش‌ها و جوندگان نخواهد بود. حتی با استفاده از گلخانه می‌توانید مقدار نور و رطوبت را نیز تحت کنترل خود درآورید. و مورد آخر این که مواد مغذی و رطوبت را به صورت مستقیم به ریشه گیاه لازم نیست برسانید.
معایب پرورش گلخانه‌ای زعفران
کشت گلخانه‌ای باعث شده کشوری همچون چین که دارای نیروی کاری ارزان و کاری است رقیب سختی برای ایران به حساب بیاید. چرا که هزینههای تولید را خیلی پایین آورده است. با این حال هنوز هم ۹۰ درصد کل زعفران جهان را ایران تامین می‌کند.
اگرچه زمین‌های زیر کشت زعفران از صد و پنجاه و دو تن به دویست و هشتاد تن رسیده است، ولی همچنان راندمان و بازده تولید زعفران فرقی نکرده است. و نگرانی کارشناسان نیز برای همین است چرا که اگر به همین ترتیب پیش برویم ممکن است در آینده نه چندان دور چین بتواند بازار را از دست ما در بیاورد.
کشورهایی که در عرصه کشت زعفران گلخانه‌ای پیشرو هستند
طرح کشت زعفران گلخانه‌ای برای اولین بار در منطقه خودمختار تبت و در سال دو هزار و شش میلادی توسط یک جوان چینی به نام بن بنیانگذاری شد. او تحصیلاتش را در رشته کشاورزی تمام کرده بود و برای اولین بار داوطلب کشت زعفران در محیط گلخانه‌ای شد.
اگرچه همان موقع با طرح او موافقت نشد، ولی با تلاشی که او داشت توانست بقیه را متقاعد کند که کشت زعفران در یک محیط بسته و گلخانه‌ای می‌تواند چقدر سودآوری داشته باشد. به همین دلیل رفته رفته از این روش بیشتر استفاده شد. حالا دیگر کشورهایی مانند اسپانیا و امارات و ترکیه و شمال افغانستان و هندوستان وارد رقابت کشت زعفران در محیط گلخانه شده‌اند.
مسئله‌ای که برای بسیاری از ما سوال شده این است که چرا باید زعفران را در گلخانه کشت کنیم؟
یکی از دلایلی که باعث اقبال فراوان کشاورزان به سمت محصول زعفران شده است، این است که در سالیان اخیر کشور دچار کم آبی شده است. بنابراین کشاورزان تصمیم گرفتند روی به کشت گیاهی بیاورند که آب کمتری طلب کند و چه گیاهی می‌تواند بهتر از زعفران باشد؟ دلیل بعدی آن این است که میتوان به راحتی پیاز‌های درشت را انتخاب نموده و در محیطی که کاملاً قابل کنترل است به آن رسیدگی نمود.
به این ترتیب بازدهی و راندمان چنین روشی نسبت به روش‌های سنتی و استفاده از زمین‌های خاکی و عادی بسیار بالاتر است. به ترتیبی که میزان زعفران به دست آمده در هر هکتار در حالت عادی فقط ۷ کیلوگرم بوده است حالا دیگر به لطف کشت‌های مختلف گلخانه‌ای انتظار بیست و دو تا بیست و پنج کیلوگرم را خواهیم داشت.
مورد بعدی این است که در کشت سنتی همواره کلاله گیاه در معرض نور شدید و مستقیم آفتاب بود و به این ترتیب عطر و طعم دهی گیاه از بین می‌رفت. ولی در روش گلخانه‌ای دیگر خبری از نور مستقیم آفتاب نیست و با توجه به این که تمام عوامل را میتوان به نحوی کنترل نمود، کیفیت محصول نهایی نیز چندین برابر شده است.
پس میتوان با این روش در کشور‌های دیگر بازار خوبی را تدارک دید. زیرا حالا دیگر بر خلاف گذشته ریزبینی مشتری‌‌ها نیز بسیار زیاد شده است. به خاطر همین کیفیت روزافزون است که قیمت زعفران حالا گران‌تر از گذشته شده است. یک دلیل دیگر استفاده از محیط‌های گلخانه این است که در روش‌های سنتی استفاده از کود‌ها رایج بود. ولی دیگر در محیط‌های گلخانه‌ای نیازی به استفاده از کود نداریم و به همین ترتیب میتوان بهداشت را رعایت نمود.
در روش سنتی پیاز را در خاک می‌کاشتند که باعث می‌‌شد دسترسی به آن بسیار مشکل باشد و به همین ترتیب انتقال بیماری‌ها بسیار راحت صورت می‌گرفت. ولی در روش گلخانه‌ای پیاز همواره در دسترس است و میتوان آن را کنترل کرد. دلیل دیگر، به کارگیری نیروی کاری جوان است. به این ترتیب مشکل بیکاری در جامعه تا حدی حل میشود. آخرین دلیل این است که در این نوع کشت می‌توانیم به رغم فضای محدودی که داریم تولید و بازدهی بسیار زیادی داشته باشیم.
ممنون بابت مطلب خوبتون